Interlingue
Interlingue Interlingue
| |
![]() | |
Datuvan: | Edgar de Wahl |
Pükans: | 50±50 |
Penädasitot: | Lafab latinik[*] |
Nomükan: | Interlingue-Union[*] |
ISO 639-1: | ie |
ISO 639-2: | ile |
ISO 639-3: | ile |
Resodatoped calöfik: | https://occidental-lang.com/ |
- Tefü gebs votik vöda at, logolös padi: Occidental (Telplänov).
El Interlingue ü Occidental binon pük mekavik, pädatiköl fa hiel Edgar de Wahl, e ün 1922 päpüböl.
JenotemRedakön
NaböfodönuamRedakön
Hiel ‚de Wahl’ änotükom püki oka in gased: ‚Kosmoglott’ ün 1922, tiäd kela pävotükon ad ‚Cosmoglotta’ ün 1927. Ün yanul yela ot bür ela ‚Cosmoglotta’ päfeapladon ini ‚Wien’. Vü yels: 1935 e 1939 < dabükot telid äpubon – primo tiädü ‚Cosmoglotta-Informationes’, poso tiädü ‚Cosmoglotta B’. Täno ün 1939 volakrig telid äsplodülon süpo, ed atos ästöpon pübi elas ‚Cosmoglottas’ bofik jü 1940. Dü krig pük pänomükon, e tidameds päjafons. Ün 1951 ye el ‚IALA’ (‚International Auxiliary Language Association’ = klub yufapüka bevünetik) äpübon eli ‚Interlingua’, e slopans mödik di ‚Occidental’ äprimons ad stütön oni. De 1945 jü 1999 pük äsufon nebenikami. Ün 2004 el Wikipedia di ‚Interlingue’ päzepon.
GramatRedakön
LafabRedakön
El ‚Interlingue’ papenon me tonats 26 lafaba latinik: a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z.
Nems tonatas at binons: a, be, ce, de, e, ef, ge, ha, i, jot, ka, el, em, en, o, pe, qu, er, es, te, u, ve, duplic ve, ix, ypsilon, ed zet.
LartigRedakön
‚Interlingue’ labon lartigi fümik e lartigi nefümik. Lartig fümik binon: ‚li’, lartig nefümik binon: ‚un’.
SubsatRedakön
Fomoy plunumi subsata dub lenlägam ela -s < pos vokat ud ela -es pos konsonats tio valiks.[1] Ad vitön votükamis prona e kazeta, lenlägoy te eli -s len vöds me -c, -g, e -m finiköls: un libre, du libres, li tric, li trics, li plug, li plugs, li album, pluri albums.
PönopsRedakön
El Interlingue labon fomis tel pönopas pösodik, bali as subyetafom (nominatif), e votiki as yegod (kusatif) ä demod (datif):
balid | telid | kilid
(neutral) |
kilid
(jimen) |
kilid
(himen) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ie | en | ie | en | ie | en | ie | en | ie | en | ||
Balnum. | Subyet | yo | I | tu | thee | it | it | ella | she | il | he |
Object | me | me | te | thou | it | it | la | her | le | him | |
Possessive | mi | my | tui | thy | su | its | su | her | su | his | |
Plunum. | Subyet | noi | we | vu | you | ili | they | ellas | they | illos | they |
Object | nos | us | vos | you | les | them | las | them | los | them | |
Possessive | nor | our | vor | your | lor | their | lor | their | lor | their |
VärbRedakön
In el ,Interlingue’ värbs labons finotis kil: ⸗ar, ⸗er ed ⸗ir. Värbis konyugoy medü yümät finotas e yufavärbas. Värb ,esser’ (binön) binon pläot, bi papenon ,es’ in presenatim, do fom: ,esse’ paloegon in büdabidir.
LadvärbRedakön
El ,Interlingue’ labon ladvärbis balidgredik e ladvärbis koboädik. Ladvärbs balidgredik binon ladvärbs nen finots patik: ,tre’ (vemo), ,sempre’ (ai), e r.
Ladvärbs pedefomöl binon ladvärbs pefomöl medü lenyümam poyümota ,⸗men’ len fin ladyäka (,rapid’ = vifik, ,rapidmen’ = vifiko’). Mögos, das poyümot at pamoädoy, üf sinif klülon: ,tu deve far it rapid(men)’ = mutol dunön atosi vifiko.
LiteratRedakön
Vödems cifik literatavik di ‚Occidental’ äpubon in ‚Cosmoglotta’. I vobots anik ädabinons — e rigiks, e petradutöls — kels pepübons in ‚Interlingue’. Vödems votik äpubons in gased: ‚Helvetia’, ab uts äbinons nesevädikums.
Vödems anik as buks balatik pepüböls binons sököls:
- Kajš, Jan Amos (1938) Krasina, raconta del subterrania del Moravian carst.
- Podobský, Jaroslav (1935/1947) Li astres del Verne.
- Costalago, Vicente (2021) Li sercha in li castelle Dewahl e altri racontas[2].
- Costalago, Vicente (2021) Antologie hispan[3].
- Costalago, Vicente (2021) Fabules, racontas e mites[4].
- Costalago, Vicente (2021) Li tresor de Fluvglant[5].
PenetilRedakön
Yüms plödikRedakön
Mekavapüks | ||||
Yufapüks | Afrihili · Bevüslavapük · Bolak · Folkspraak · Globasa · Idiom Neutral · Ido · Interlingua · Interlingue · Kotava · Lingua Franca Nova · Lojban · Novial · Pandunia · Solresol · Sperantapük · Volapük | |||
Lekanapüks | Brithenig · Doħrakapük · Klingonapük · Pük elas ,Na'vi’ · Nulapük · Talosänapük · Toki pona · Venedänapük | |||
Datuvans | Juraj Bauer · Cornelis George Boeree · Léon Bollack · Cyril Robert Brosch · Johann Hummler · Sonja Lang · Julius Lott · Vojtěch Merunka · David J. Peterson · Waldemar Rosenberger · Johann Martin Schleyer · Jan van Steenbergen · Joseph Stempfl · J. R. R. Tolkien · Edgar de Wahl · Lejzer Ludwik Zamenhof |