Mühaylo Hrujevsküy

**Mühaylo Hrujevsküy**

Moted:	29 setul 1866 Chełm[*]
Deadam:	26 novul 1934, 24 novul 1934, 25 novul 1934 Kislovodsk[*]
Deadamakod:	sepsis[*]
Cal(s):	hibolitan[], hijenavan[], lautan[], profäsoran[], literary historian[], opinion journalist[]
Tatät(s):	Lämporän Rusänik[], Russian Republic[], Pöparepüblik Lukrayänik[*], Sovyätabalatam
Matan(s):	Mariia-Ivanna Hrushevska[*]
Cil(s):	Kateryna Mykhailivna Hrushevska[*]
Pal(s):	Serhii Fedorovych Hrushevskyi[*]
Dispenäd:

Hiel ,Mühaylo Serhiyovüc Hrujevsküy’ (Lukrayänapüko: Михайло Сергійович Грушевський) (Chełm, Lampören Rusänik, 1866 setul 29^id – Kislovodsk, Sovyätabalatam, 1934 novul 24^id) äbinom jenavan e bolitan Lukrayänik, kel äpledom rouli veütik in netamuf Lukrayänik. Äbinom presidal balid tata Lukrayänik nensekidik ün tumyel 20^id.

LifajenädRedakön

El ,Hrujevsküy’ pämotom in zif Chełm, kel ettimo äbinon dil Lampöräna Rusänik, ab nutimo topon in Polän. Ästudom pö fakultet jenavik Nivera Netik nemü Sänt⸗,Volodümür’ in Küyiv dü yels 1886-1890. Ün 1894 äjelodom penoti magistärik oka.

Ün 1894 älotädom ini Lviv, kö ävedom profäsoran demü jenav lofüda⸗Yuropik ä presidan Kluba nolavik nemü ,Jevcenko’, kel äbinon sot necalöfika kadäma nolavans. Ettimo äprimom ad lautön vobi veütikün oka tiädü «Історія України-Руси» (Jenav Lukrayäna-Rutenäna), bevü 1898 e 1937 in toums deg päpüböli. Ün 1914 el ,Hrujevsküy’ ägekömom lü Küyiv. ab päfanäbükom e päxilom. Yelis sölöl älifädom balido in Simbirsk, poso in Kazan.

Ün mäzul yela 2017 in Küyiv päfomon Zänacäm Lukrayänik («Українська Центральна Рада»), kel äbesteifon itguveri Lukrayäna, ed el ,Hrujevsküy’ pädavälom ad presidan balid onik. Tü 2018 yanul 22^id Zänacäm fa om pädügöl änotädon nesekidi lölöfik Pöparepüblika Lukrayänik. Pos valüdilovesum fa hiel ,Pavlo Skoropadsküy’ äklanädom eki ed ün 1919 älüvom läni.

De 1919 jü 1924 älövom in ,Wien’. Ätimo äprimom kesenälön ko boljevans ed ün 1924 ägekömom sa famül oka lü Küyiv. Ävedom profäsoran pö Tataniver Küyovik ä liman Kadäma Nolavas Lukrayäna. De yel 1931, po lebit lunik in gasedem sovyätik, päxilom dönu e pämütom ad lövön in ,Moskav’. Bäldotü yels 68 ädeadom süpo dü kötetav smalik in Kaukasän ün yel 1934.

MagodsRedakön

Fotografots ela ,Hrujevsküy’Redakön

El ,Mühaylo Hrujevsküy' ko jimatan okik.
Notäd dö nesekid Lukrayäna (1917)
El ,Mühaylo Hrujevsküy’ timü militapäräd in Küyiv (1917)
Fünans Kadäma lekanas Lukrayänika (1917)
El ,Hrujevsküy’ in studacem okik (1928–1930)
Sepül ela ,Hrujevsküy’ in Küyiv

MebamalsRedakön

In ,Küyiv’
In ,Cervonohrad’
In ,Bar’
In ,Luzk’
In ,Wien’
In ,Praha’
In ,Lviv’

El ,Hrujevsküy’ su potamäks, könäds e bumsRedakön

Dugans Lukrayäna sis yel 1917
Pöparepüblik Lukrayänik	Presidan zänacäma: Mühaylo Hrujevsküy (1917-1918)
Tat Lukrayänik	El ,hetman’: Pavlo Skoropadsküy (1918)
Pöparepüblik Lukrayänik	Cifs dilekanefa: Volodümür Vünnücenko (1918-1919) • Sümon Petlyura (1919-1920)
Pöparepüblik Vesüda⸗Lukrayänik	Presidal: Yevhen Petrujevüc (1918-1919)
Sovyätarepüblik Sogädimik Lukrayänik	Lesekretans ü sekretans balid Paleta Kobädimik Lukrayäna: Yuriy Pyatakov (1919) • Stanislav Kosior (1919-1920) • Vyaceslav Molotov (1920-1921) • Feliks Kon (1921) • Dmütro Manuyilsküy (1921-1923) • Emanuyil Kviring (1923-1925) • Lazar Kaganovic (1925-1928) • Stanislav Kosior (1928-1938) • Nikita Hrujcov (1938-1947) • Lazar Kaganovic (1947) • Nikita Hrujcov (1947-1949) • Leonid Melnikov (1949-1953) • Olexiy Kürücenko (1953-1957) • Mükola Pidhornüy (1957-1963) • Petro Jelest (1963-1972) • Volodümür Jcerbüzküy (1972-1989) • Volodümür Ivajko (1989-1990) • Stanislav Hurenko (1990-1991)
Lukrayän nesumätik	Cif tataguvanefa: Yaroslav Stezko (1941)
Lukrayän nensekidik	Presidals: Leonid Kravcuk (1991-1994) • Leonid Kucma (1994-2005) • Viktor Yujcenko (2005-2010) • Viktor Yanukovüc (2010-2014) • Olexandr Turcünov (2014) • Petro Porojenko (2014-2019) • Volodümür Selensküy (sis 2019)