Süryen

Süryen Коми кыв

Pükafamül:	püks Luralänik püks Pärmik komiy süryen
Paspiköl in:	Repüblikän komiyanas (Fed Rusänik)
Pükans:	219,100
Penädasitot:	lafab kirilik, lafab Vöna⸗Pärmik, lafab ela ,Molodzov’[*]
ISO 639-1:	kv
ISO 639-2:	kom
ISO 639-3:	kom

Süryen ü komiy⸗süryen (коми кыв, komi kyv), suvo naedilo „komiy” panemöl, binon bal pükas Luralänik, fagoröletik ko suomiy e lestiy. Paspikon as natapük in Repüblikän komiyanas vesüdü belem: Lural < in Fed Rusänik fa mens za 156 000 ün 2010.^[1] In repüblik at süryen binon pük calöfik kobü Rusänapük. Grups smalikum spikanas lödons in dils votik Rusäna, as sam in ziläk: ,Kirov’, in ziläk itreigik elas ,nentsü’ ed in ziläk: ,Hantü-Mansiysk’, asä in Lukrayän e Kasakän.

Süryen binon bal fomas kil püka mödazänodik: komiy, kel plä on ninädon komiy⸗pärmyaki (paspiköl in ziläk komiy⸗pärmyak) e komiy⸗yasvin (paspiköl in dil nolüdalofüdik läna Pärmänik). Kobü votyak komiy fomon grup pükas pärmik. Soäs valiks püks Luralänik süryen binon pük vemo kobioklebik. Dabinons dialegs deg.

Jenotem

Komiy labon jenotemi nitedik. Pos macar äbinon balid pük Luralänik papenöl. Ün tumyel 13^id kleudan: ,Stepan Hrap’ ädatikom komiye penäti lönik, nutimo äs lafab vönapärmik, ,anbur ’ ü ,abur’ pasevöli. Lafab at, libiko su lafab kirilik e lafab Grikänik pestaböl, pägebon ad penön süryeni jü tumyel 17^id, kü lekredanasedäbs Rusänik änüdugoms lafabi kirilik, ab latikumo ye pägebon lunomiko, b.v. fa poedan: ,Ivan Kuratov’.

Dü yels 1918–1932 e 1936–1938 süryen päpenon me fomam lafaba kirilik fa hiel ,Vassiliy Molodzov’ pidavoböla, kel älabon tonatis distöfik pidatikölis desino pro fonet süryenik. De 1932 jü 1936 fomam lafaba latinik pägebon, ab sis 1938 süryen papenon me lafab Rusänpuka ko tonats läyümik „і” ed „ӧ”.

Ün dekul yela 2014 süryen pätidon pö 97% julas in repüblikän ciles 51,400.^[2] In cifazif repüblikäna: ,Süktüvkar’ < patuvon mebamal pededietöl tonate „ö”, kel kaladon süryeni.

Lafabs

Doküm pepenöl me lafab vönapärmik

Lafab kirilik ela ,Molodzov’

Lafab latinik (1932-1936)

Nüns kilpükik in lotidöp in zif: ,Uhta’

Lafabs distöfik süryena pajonülons in taib sököl:

Anbur	Lotograf kirilik ela ,Castrén’ (tumyel 19^id)	Lafab ela ,Molodzov’ (1918-32, 1936-38)	Lafab latinik (1932-36)	Lafab kirilik (sis 1938)	LFB
	a	a	a	а	[a]
	б	б	в	б	[b]
	в	в	v	в	[v]
	г	г	g	г	[g]
	д	ԁ	d	д	[d]
	дј	ԃ		д (molik)	[ɟ]
	дж	җ	з	дж	[d͡ʒ]
	дз	ԇ	ӡ	дз	[d͡ʑ]
		је	je	е	[j]
		јо	jo	ё	[j]
	ж	ж	ƶ	ж	[ʒ]
	з	з	z	з	[z]
	зј	ԅ	ⱬ	з (molik)	[ʑ]
	і	і	i	и, і	[i]
	ј	ј	j	й	[j]
	к	к	k	к	[k]
	л	л	l	л	[ɫ]
	лј	ԉ		л (molik)	[ʎ]
	м	м	m	м	[m]
	н	н	n	н	[n]
	нј	ԋ	ꞑ	н (molik)	[ɲ]
	о	о	o	o	[o]
	ӧ	ӧ	ә	ӧ	[ɘ]
	п	п	p	п	[p]
	р	р	r	р	[r]
	с	с	s	с	[s]
	сј	ԍ		с (molik)	[ɕ]
	т	т	t	т	[t]
	тј	ԏ		т (molik)	[c]
	у	у	u	у	[u]
			f	ф	[f], [p]
			x	х	[x], [k]
			c	ц	[t͡s], [t͡ɕ]
	ч	щ		тш	[t͡ʃ]
	чј	ч		ч	[t͡ɕ]
	ш	ш	ꞩ	ш	[ʃ]
				ъ
	ы	ы		ы	[ɨ]
				ь	[ʲ]
,	е	е	е	э	[e]
		ју	ju	ю	[j]
		ја	ja	я	[j]