Sovyätabalatam

Tat kobädimik in Yulop e Siyop ünü yels 1922-1991
(Pelüodükon de pad: Balatam Sovyätik)

Balatam sovyätarepüblikas sogädimik (B.S.R.S.), brefiko: Sovyätabalatam ü Balatam sovyätik äbinon tat fedik in Yurop e Siyop vü yels 1922 e 1991. Äbinon balatam fedik me deglul sovyätarepübliks binädöl, pädareigöl fa Rusän e päbüdöl stedöfo se Moskav. Stab Sovyätabalatama äbinon levalidaced kobädimik, ed ünü dul valik dabina okik, Sovyätabalatami äreigon Palet Kobädimik Sovyätabalatama. Ädavedon sekü tobulalevolut yela 1917 in Rusän.

Советский Союз
(Союз Советских Социалистических Республик, СССР)
Stän
Stän
Sköt
Sköt
Netahüm: Tatahüm ela ,B.S.R.S.’
Pük calöfik Rusänapük
Cifazif Moskva
Reigasit sovyätarepüblik[*], repüblik dailik[*], sit balpaletik[*], tat fedik[*], communist dictatorship[*]
Rel godinoam tatik[*], godinoam[*], secular state[*]
Sürfat
– % vat
22,402,200 kvadamilmet km²
{{{dötvata}}}%
Lödanef (täxet —)
Lödanef (census 1989)
– Densit:

293,047,571
13,1/km²
Völäd (SUR) ruab sovyätik[*]
Timatopäd
Zäladel netik mayul 1id, novul 7id
Vüresod | Kot ISO | Tel. .su[*] | SUN |

Pos Volakrig telid äprimon vafarön vü gretanämäds tel: balflano Tats Pebalöl e limans votik ela ,N.B.N.L.’, votaflano Sovyätabalatam e munädatats onik pebaböls ini Baläd di ,Warszawa’. Dü Kriga koldik flans bofik nenropiko ätädons odi me lemödots keredvafas ai gretikums. Ün degyel jölid reigasit kobädimik edästuron, kelos äkodon säbinädikami Sovyätabalatama, sodas sovyätarepübliks valik ävedons tats nesekidik.

Labü sürfat kvadamilmetas 22.404.223 Sovyätabalatam äbinon tat gretikün su vol valik. Ün yel 1988 Sovyätabalatami äbelödons mens 290.100.023. Cifazif onik äbinon Moskav.

Repübliks redakön

Balatamarepübliks redakön

 
Kaed völfa Sovyätabalatama.

Sovyätabalatam päfünon ün yel 1922 fa repübliks kobädimik fol:

  • Sovyätarepüblik fedik sogädimik Rusänik (Rus.: Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика, РСФСР)
  • Sovyätarepüblik sogädimik Vieta⸗Rusänik (Rus.: Белорусская Советская Социалистическая Республика, БССР)
  • Sovyätarepüblik sogädimik Lukrayänik (Rus.: Украинская Советская Социалистическая Республика, УССР)
  • Sovyätarepüblik sogädimik fedik Transkaukasänik (Rus.: Закавказская Социалистическая Федеративная Советская Респу́блика, ЗСФСР)

Ün 1924 sovyätarepübliks kil ävedons tel Sovyätabalatama:

  • Sovyätarepüblik sogädimik Lusbekänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Turkmenänik

Ün 1929 se Sovyätarepüblik sogädimik Lusbekänik pädeteilon:

  • Sovyätarepüblik sogädimik Tacikänik

Ün 1936 Sovyätarepüblik sogädimik fedik Transkaukasänik pädilädon lü repübliks kil:

  • Sovyätarepüblik sogädimik Grusiyänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Larmeniyänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Lasärbäcänik

Ün yel ot repübliks nulik tels pädeteilons se Sovyätarepüblik sogädimik fedik Rusänik:

  • Sovyätarepüblik sogädimik Kasakänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Kirgidänik

Ün 1945, pos Volakrig telid, repübliks lul pelenyümons lü Sovyätabalatam:

  • Sovyätarepüblik sogädimik Kareliyänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Latviyänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Lestiyänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Lietuvänik
  • Sovyätarepüblik sogädimik Moldavänik

Ün 1956 Sovyätarepüblik sogädimik Kareliyänik ävedon dil Sovyätarepüblika sogädimik fedika Rusänika as Sovyätarepüblik sogädimik itreigik Kareliyänik.

Sis yel 1956 dabinons cens nonik. Ün 1991 lü Sovyätabalatam äledutons sovyätarepübliks deglul:

Sovyätarepübliks (1956–1991)
Nüm Nem Sis Tat nutimik
1   Sovyätarepüblik sogädimik Larmeniyänik 1920 dekul 2id   Larmeniyän
2   Sovyätarepüblik sogädimik Lasärbäcänik 1920 prilul 28id   Lasärbäcän
3   Sovyätarepüblik sogädimik Vieta⸗Rusänik 1919 yanul 1id   Vieta⸗Rusän
4   Sovyätarepüblik sogädimik Lestiyänik 1940 yulul 21id   Lestiyän
5   Sovyätarepüblik sogädimik Grusiyänik 1921 febul 25id   Grusiyän
6   Sovyätarepüblik sogädimik Kasakänik 1936 dekul 5id   Kasakän
7   Sovyätarepüblik sogädimik Kirgidänik 1936 dekul 5id   Kirgidän
8   Sovyätarepüblik sogädimik Latviyänik 1940 yulul 21id   Latviyän
9   Sovyätarepüblik sogädimik Lietuvänik 1940 gustul 3id   Lietuvän
10   Sovyätarepüblik sogädimik Moldavänik 1940 gustul 2id   Moldavän
11   Sovyätarepüblik sogädimik fedik Rusänik 1918 yanul 23id   Rusän
12   Sovyätarepüblik sogädimik Tacikänik 1929 dekul 5id   Tacikän
13   Sovyätarepüblik sogädimik Turkmenänik 1924 tobul 27id   Turkmenän
14   Sovyätarepüblik sogädimik Lukrayänik 1919 mäzul 10id   Lukrayän
15   Sovyätarepüblik sogädimik Lusbekänik 1924 tobul 27id   Lusbekän

Repübliks itreigik redakön

Ninü balatamarepübliks ömik äbinons i repübliks itreigik (nem lölöfik: sovyätrepüblik sogädimik itreigik, Rus. Автономная Советская Социалистическая Республика, АССР). Dif binon, das in repübliks itreigik netäts nemigivöl no äbinons pluamadil lödanefa. Sekü atos stad onsik äbinon donikum ka stad balatamarepüblikas, ab löpikum ka stad ziläkas itreigik e provinas. De 1956 jü säbinädikam Sovyätabalatama äbinons repübliks itreigik teldeg, sevabo:

Sovyätarepubliks itreigik (1956–1991)
Nem Nutimo
In S.R.S.F.R.
  S.R.S.I. Bajkiranas   Bajkirän
  S.R.S.I. Buryätanas   Buryätän
  S.R.S.I. Dagestän   Dagestän
  S.R.S.I. Kabardanas e Balkaras   Kabardän⸗Balkarän
  S.R.S.I. Kalmukanas   Kalmukän
  S.R.S.I. Kareliyanas   Kareliyän
  S.R.S.I. Komiyanas   Komiyän
  S.R.S.I. Mordvinanas   Mordvinän
  S.R.S.I. Nodüda⸗Losetän   Nolüda⸗Losetän–Alaniyän
  S.R.S.I. Tataranas   Tatarän
  S.R.S.I. Tsyeremitanas   Repüblik ,Mari El’
  S.R.S.I. Tsyetsyenanas e Lingujanas   Tsyetsyenän e   Lingujän (pedilöl ün 1993)
  S.R.S.I. Tsyuvatanas   Tsyuvatän
  S.R.S.I. Tuvän   Tuvän
  S.R.S.I. Votyakanas   Ludmurtiyän
  S.R.S.I. Yakutanas   Yakutän
In S.R.S. Grusiyänik
  S.R.S.I. Labgadanas   Labkasän
  S.R.S.I. Lacaranas   Lacarän
In S.R.S. Lasärbäjänik
  S.R.S.I. Nakitsyevän   Nakitsyevän
In S.R.S. Lusbekänik
  S.R.S.I. Karakalpakanas   Karakalpakän

Dugans redakön

Dugan Sovyätabalatama äbinom ai dugan Paleta kobädimik Sovyätabalatama: presidan (1917–1922, 1934–1953), sekretan balid (1953–1966), valemasekretan (1922–1934, 1966-1991).