Sperant: Difference between revisions
Content deleted Content added
p r2.7.2+) (bot läükon: vep:Esperanto |
No edit summary |
||
Lien 188:
[[zh-yue:世界語]]
[[zu:Isi-Esperanto]]
Tonats Sperantapükik
a/A, b/B, c/C, ĉ/Ĉ, d/D, e/E, f/F, g/G, ĝ/Ĝ, h/H, ĥ/Ĥ, i/I, j/J, ĵ/Ĵ, k/K, l/L, m/M, n/N, o/O, p/P, r/R, s/S, ŝ/Ŝ, t/T, u/U, ŭ/Ŭ, v/V, z/Z.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Pron tonatas Sperantapükik
Vokat: a/A=a, e/E=e, i/I=i, o/O=o, u/U=u
Konsonat: b/B=b, c/C=z, ĉ/Ĉ=tj, c (de Jong), d/D=d, f/F=f, g/G=g, ĝ/Ĝ=dj, c (Schmidt), h/H=h, ĥ/Ĥ=ch as "hoch" deutänapükik, j/J=y, ĵ/Ĵ=dj, k/K=k, l/L=l, m/M=m, n/N=n, p/P=p, r/R=r, s/S=s, ŝ/Ŝ=j, t/T=t, ŭ/Ŭ= w, v/V=v, z/Z=ds.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Gramat smalik Sperantapükik
1 Lartig
1.1 Dabinon lartig in Sperantapük: "la". No padeklinon. Geb ona binon leno geilik as el "el" Volapüka. Binon geilik as el "ot" Volapüka.
2 Subsat
2.1 Subsat finon me "o": pom'o (pod)
2.2 Plunum subsata finon me "oj": pom'oj (pods)
2.3 Gen subsata pajonon me poyümot "in" lä vom u foyümot "vir" lä man: knab'o/knab'in'o (hicil/jicil), vir'kok'o/kok'o/kok'in'o (higok/gok/jigok)
2.4 Dö deklinafom dabinons te nominatif e kusatif.
2.4.1 Nominantif binon fom in vödabuk, e kusatif pajonon me "n": pom'o/pom'o'n, pom'oj/pom'oj'n (pod/podi, pods/podis)
2.4.2 Dö genitif e datif geboy lokatifi: "de" ed "al": de pomo (poda), al pomo (pode)
3 Ladyek
3.1 "-a" (-ik)
bel'o / bel'a (jön / jönik)
bel'a flor'o (flor jönik)
flor'o bel'a (jönik flor)
bel'aj flor'oj (flors jönik)
flor'oj bel'aj (jöniks flors)
3.2. "pli ... ol" (um...ka)
Ŝi estas pli bela ol mi. (Binof jönikum ka ob)
4.3 "plej .... inter" (ün ...se )
Ŝi estas la plej bela inter ni. (Binof jönikün se obs)
4 Numavöds
4.1
nul/nulo (ser), unu (bal), du (tel), tri (kil), kvar(fol) kvin (lul) ses (mäl) sep (vel) ok (jöl) naŭ (zül) dek (deg) cent (tum) mil (mil)
4.2
"-a" ladyekik sinifon "-id"
"-obl" sinifon naedabami
"-on" sinifon dilanumi
4.3
dek du (degtel)
dudek (teldeg)
dudek kvin (teldeglul)
cent dudek (tumteldeg)
dumil dek du (telmil degtel)
unua (balid)
dek-kvina (deglulid)
duoble du (teltna tel)
duono (teldil bal)
5. Pönops Pösodik
mi / mia, de mi / al mi / min (ob / oba, obik / obe / obi)
vi / via, de vi / al vi / vin (ol / ola, olik / ole / oli)
via moŝto / de via moŝto / (or / ora, orik /
al via moŝto / vian moŝton ore / ori )
ci / cia, de ci / al ci / cin (el ol nätimik)
li / lia, de li / al li / lin (om / oma, omik / ome / omi)
ŝi / ŝia, de ŝi / al ŝi / ŝin (of / ofa, ofik / ofe / ofi)
ĝi / ĝia, de ĝi / al ĝi / ĝin (on / ona, onik / one / oni)
oni / onia, de oni / al oni / onin (oy / oya, oyik / oye / oyi)
si / sia, de si / al si / sin (ok / oka, okik / oke / oki)
ni / nia, de ni / al ni / nin (obs / obas, obiks / obes / obis)
vi ĉiuj/de vi ĉiuj/al vi ĉiuj/vin ĉiujn (ols / olas, oliks / ales / olis)
ili / ilia, de ili / al ili / ilin (oms / omas, omiks / omes / omis)
ili / ilia, de ili / al ili / ilin (ofs / ofas, ofiks / ofes / ofis )
ili / ilia, de ili / al ili / ilin (ons / onas, oniks / ones / onis)
In Sperantapük pönops ai pagebons e no paleadons.
Mi amas vin (Löfob oli)
6 Värb
Värb presenatimik finon me "-as (-ob/-ol/-om/-of/-on/-oy/-os/-obs...)".
Pasetatim me "-is (ä-ob/ä-ol.../e-ob/i-ob...)".
Fütüratim me "-os (o-ob/o-ol.../u-ob...)".
Stipabidir me "-us (-ös)".
Büdabidir me "-u (-öd)".
Nenfümbidir me "-i(-ön)"
No dabinon in Sperantapük bidir patik leigik ad "-la".
No dabinons i bidirs patik leigik ad tim volapüka de "e-", "ö-"
If jonoyös patiko Sperantapüko pasetatimi nefinik u finiki, fütüratimi nefinik u finiki, kanoyös ladvärbis "jam (ya)" "ankoraŭ (nog)"...
Partisipabidir: -ant-(-öl), -int- (ä-öl/e-öl...), -ont- (o-öl/u-öl...)
Partispabidir sufalafomik: -at- (pa-öl), -it- (pä-öl/pe-öl...), -ot- (po-öl...)
Sufalefom pamekon me "est- (bin) + -as/is/os + (partispabidir sufalafomik) + -a (lädyek)"
"Mi est'as am'at'a" (palöfob)
"Mi est'is am'at'a" (pälöfob)
"Mi est'os am'at'a" (polöfob)
"floro am'at'a de ..." (flor palöföl (de...))
"am'at'a floro" (flor palöfölik)
"floro am'it'a de ..." (flor pälöföl (de...))
7 Ladvärb
Dabinons ladvärbs balugik e pedefomöls.
Ladvärb balugik:
ajn (seimik), almenaŭ (nemu, nemuiko), ambaŭ (bofik), ankaŭ (i, id), ankoraŭ (nog), apenaŭ (töbo), baldaŭ (suno), bis (nog balna), ĉirkaŭ (zü), ĉu (-li), do (ibo), eĉ (igo), for (mo), hieraŭ (ädelo), hodiaŭ (adelo), ja (sio), jam (ya), jen (ekö), jes (si), ĵus (anu, änu) kvazaŭ (äsvo), mem (it), morgaŭ (odelo), ne (no), nun (nu), nur (te), plej (mu), pli (plu), des pli (plüo) , plu (plu), preskabu (ti), tamen (ye, yed), tre (vemo), tro (mu), tuj (sunädo)
Ladvärb pedefomöl finon me "-e (-o)"
8 Prepod
Prepodi sukon nominatif.
sur la arbo (su bim)
en la ĝardeno (in gad)
apud la domo (lä dom)
9 Vöd valik papronon as papenöl.
unu litero, unu sono (tonat bal, tonod bal)
10 Kazet vödas Sperantapükik binon folätik.
libro (LI-bro)
historio (histo-RI-o)
11 koboyümavöd pafomon me yümam balugik de vöds. Vöd cifik binon lätik.
12 Kü noamavöds pluik ka bal pubons in set, "ne (no)" paleadon.
As sam: "Lingvo Universala ne estas bona" plå "Lingvo Universala ne estas nebona"
13 Subsat kusatifikon ad jonön mufi.
Li veturis en la park'o'n. (Ävegom ini gad)
14 Prepod alik labon sinifi patik. Ab te el "je" no labon sinifi patik: ot pagebon ad tim e mafam.
al la domo (lü dom)
en la taso (in bovül)
de la urbo (de zif)
kun amiko (ko flen)
je la dua (in düp telid)
longa je 3 futoj (lunik de pieds kil)
15 Vödis bevünetiko pageböl kanoy gebön. Ons getons lotografi Sperantapükik.
telefono (telefonöm), nilono (nailon), atombombo (taumaboum), televido (televidöm)
16 Vokat finik de lartig u subsat kanon pacänön ad el " ' ".
Hejm' sur la Step' (Lom su yebalän)
17 Kanoy gebön elis ch/Ch(CH), gh/Gh(GH), hh/Hh(HH), jh/Jh(JH), sh/Sh(SH), u/U plä els ĉ/Ĉ, ĝ/Ĝ, ĥ/Ĥ, ĵ/Ĵ, ŝ/Ŝ, ŭ/Ŭ.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Sams de vödem Sperantapükik
He, Miĥĉj', ĵaŭdgrafbluzpec' vektŝanĝos!
He, Mihhchj', jhaudgrafbluzpec' vektshanghos!
HE, MIĤĈJ, ĴAŬDGRAFBLUZPEC' VEKTŜANĜOS!
HE, MIHhChJ', JhAUDGRAFBLUZPEC' VEKTShANGhOS!
HE, MIHHCHJ', JHAUDGRAFBLUZPEC' VEKTSHANGHOS!
"Ĵaŭda EĤIĜO ŝokis ĈEA!"
Skribu ĉeĥajn artikolojn askie, ekzemple "Jhauda EHHIGHO shokis ChEA!" (aŭ "Jxauxda EHxIGxO sxokis CxEA!"), kaj sendu senŝanĝe al s-ro Michaux, praulo Dolchamora: www.sovaghherba_rubriko/La_Chaux-de-Fonds-Ĵurnalo/apud_bushaltejo_21.
Patro nia, kiu estas en la ĉielo, sanktigita estu nomo via. Alvenu regno via. Fariĝu volo via, kiel en la ĉielo tiel ankaŭ sur la tero. Panon nian ĉiutagan donu al ni hodiaŭ. Kaj pardonu al ni ofendojn niajn, kiel ankaŭ ni pardonas al ofendintoj niaj. Kaj ne konduku nin en tenton, sed liberigu nin de la malbono. Ĉar via estas la regno, la povo kaj la gloro eterne. Amen!
| |||