Leonardo da Vinci
 
| |
|---|---|
| Moted: | Leonardo di ser Piero da Vinci 15 prilul 1452, 1452 Anchiano[*] |
| Deadam: | 2 mayul 1519, 1519 Clos Lucé[*] |
| Deadamakod: | cerebral hemorrhage[*] |
| Lifatopam: | Venezia, Firenze, Roma, Firenze, Milano |
| Cal(s): | hipänan[*], hikaenal[*], histelavan[*], hifilosopan[*], naatoman[*], himatematan[*], hiskulturan[*], polymath[*], hibumavan[*], civil engineer[*], hidipan[*], hidatuvan[*], hinoatädan[*], hifüsüdan[*], füsiologan[*], hiplanavan[*], hikiemavan[*], hinimavan[*], caricaturist[*], hinolavan[*], architectural draftsperson[*], hidisinan[*], hilautan[*], visual artist[*] |
| Tatät(s): | Republic of Florence[*] |
| Matan(s): | no value |
| Pal(s): | Ser Piero da Vinci[*], Caterina di Meo Lippi[*] |
| Dispenäd: | |
| |
Leonardo di ser Piero da Vinci (1452 prilul 15 - 1519 mayul 2) äbinon mödatälenan se Toscana, in Litaliyän: nolavan, matematan, kaenal, datuvan, naatoman, pänan, skulturan, bumavan, planavan, musigan, poedan ä lautan. Pämotom in Vinci, in topäd di Firenze, as son negitöfik notarana: Piero da Vinci, e jifeilan yunik: Caterina. Pädugälom in voböp pänana benorepütik di Firenze: Verrocchio. Dil gretik vobalifa omik äpasetikom dünü hiel Ludovico il Moro in Milano, kö ans vobotas veütikün oma päjafons. Ävobom id in Roma, Bologna e Venezia, ed älifom dü yels lätik oka in Fransän, in dom, keli reg: François I igivom ome.
El Leonardo suvo pebepenom as pated „Dönulifofikaman“ u „letälenan valemik“: men, kela nuläl jiniko nenfinik äleigon te ko datuväl e jafafäg okiks.[1] Palecedom fa mödikünans as balan pänanas legretikün e ba as pösod labü tälens distöfikün jenotema valik.[2]
Ab el Leonardo äfamikom e nog famom ledino as pänan. Se vobots onsik, els Mona Lisa e Säned lätik labons pladi balik as pöträt e pänot relik famiküns ä suvüno pekopiedöls; te el Jafam hiela Adam: pänot hiela Michelangelo, labon fami sümik. I däsinot: man di Vitruvius hiela Leonardo evedon sümbol neglömovik.[1] Ba pänots te degluls omik nog dabinons, kodü sperimäntam suvo negönik oma tefü metods e kaens nulik, ed i zögäl omik pö vob. Ab vobots nemödik at, kobü penetabuks omik (kels ninädon däsinots, magods nolavik äsi tikods omik dö pän e lekan), fomons keblünoti lekananamenädes posik, ko kel te ut timakompenan omik: Michelangelo kanon paleigodön.
As kaenal, el Leonardo älabom tiketis e tikamagotis, kels ästadons föfü timäd okik: tovaskrubian, bländ, geb solanämeta, numian e votiks. Te nemödiks disinas onik ye pämekons, ud igo äkanons pamekön, dü lifüp omik. As nolavan, äprogedükom levemo nolastadi jäfüdas äs: naatom, kaenalav sifik, litav e vatamufav.
