Johann Schmidt: Difference between revisions

Content deleted Content added
Smeira (bespikkeblünots)
Smeira (bespikkeblünots)
No edit summary
Lien 7:
El Johann Schmidt pämotom tü 1895 setul 28 in Weißkirchen am Taunus (adelo topadiläd di [[Oberursel (Taunus)|Oberursel]], zif nilü [[Frankfurt am Main]]), as son skulturana. Ya ün cilüp äjonon musigatälani, e famül musigiälik, pö kel idagetom musigatidami balid oma, äsedon omi as julan lü musigajul in Frankfurt. Ilärnölo musigateori e pläyi musigömas difik, el Schmidt älüvom musigajuli at ün 1912.
 
Dü volakrig balid, ädünädon in milit Deutänik, keli älüvom sekü vuns badik pö brads bofik. Vuns at ämütons omi ad ämiedükön oki ad pianodön, e dü yels 14 ävobom in bioskopöps di Oberursel, Straßburg e Frankfurt, kö älifükom biomagodemis ettimo nog seilikis. Daved tonodamagodemas ye ädrefon oni negöno. Noe äperom vobodi, abi monadef ämütom omi ad selön noatedakonleti gretik oma ta maks ti degmil. Atos äjenon ün 1933; bi ätaon ta reiganef [[netasogädim]]ik [[Deutän]]a ettimik (l. poedoti omik: „[[oldwikisource:Esepülobs libi|Esepülobs libi]]“, ün 1943 pelautöli), nek ädalon yufön omi. Pas finü 1935 äplöpom ad tuvön vobapladi votik, in baoletajul privatik. SoäsäÄsä poso äpenom hiele [[Brian Reynold Bishop|Brian Bishop]]: „De 1933 jü 1945 äbelifob timädi vo badik, bi ai ähetob tireni alseimik.“
 
== Kosäd ko Volapük ==
 
Posä pivunölpivunom, nog in malädanöp, älilom dö dabin yufapükas, vü kels i Volapüka. Ab pas ün 1923 ätuvom bukibukis dö pük at, keli älöfom lefäkiko. Do no äbinom liegik, äprimom ad remön dinis valik Volapükik; bukem omik äglofon pianiko, jüs äninädon lautotis plu ka 300.
 
Ivedölo Volapükan ün 1928 (jenöfot, kel pämänioton in [[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1948, Yulul 18, Nüm: 3|Cifaladalebüd nüm: 3]] yela 1948), älabom in Volapükamuf karieri benosekik. Ädagetom ün 1933 diplomi tidana Volapüka (äsä änunon ''Volapükagased pro Nedänapükans'', nüm: 6 yela 1933, pad: 23), ün 1939 uti tidala ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1939, Mäzul 31, Nüm: 4|Dalebüd 4id]]), ed ün 1942 uti profäsorana ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1942, Mayul 24, Nüm: 1|Dalebüd 1id]]). Fino, ün 1950, pos deadam cifala: [[Jakob Sprenger]], älovesumom cifalami medü [[Dalebüd Vicifala de 1950, Yulul 19, Nüm: 3|dalebüd 3id]] yela at, pädispenöl fa vicifal: [[J. G. M. Reynders Sr.]].
 
Äbinom dü tim at Volapükan jäfedik. Ün 1932, ävedom liman diläda valemik feda Volapükaklubas. Ün yel äsököl äpübom tidodemi in Deutänapük: ''Lehrbuch der Weltsprache'', tidodem telid Volapüka perevidöl (plä el ''Leerboek der Wereldtaal'' fa Dokan [[Arie de Jong]]), kel ün prilul yela 1935 pämänioton in periodagased pükavik Fransänik: ''Interlangues''. Leigo ün 1935, kobü jiel [[Maria Willebrand]], ädispenom ed äpübom in Volapükagased pro Nedänapükans (1935, nüm: 2, pads: 14-15) levüdi ad fünön Volapükaklubi valemik Deutänik (''Aufruf zur Gründung des „Allgemeinen Deutschen Volapükvereins“''), kel ye kodü stütadef neai äplöpon. Ün 1936 äprimom ad kevobön ko söl [[J. G. M. Reynders Sr.]] pö preparam „Geidiana tefü literat Volapükik“, buki kelik ye (jiniko sekü krig) neai äfinükoms. Vü namapenäds omik dabinon i nog lised stäänik Volapükaliterata (atimo in bukem nivera di Saarbrücken in Deutän).
 
Äbinom dü tim at Volapükan jäfedik. Ävedom liman diläda valemik feda Volapükaklubas ün 1932; ün yel äsököl äpübom tidodemi in Deutänapük: ''Lehrbuch der Weltsprache'', tidodem telid Volapüka perevidöl (plä el ''Leerboek der Wereldtaal'' fa Dokan [[Arie de Jong]]).
Dü tim at ädunom mödikosi: ävedom liman diläda valemik feda Volapükaklubas ün 1932
ün 1933 äpübom tidodemi in Deutänapük: ''Lehrbuch der Weltsprache'',
Line 35 ⟶ 36:
 
* 1932. ''Lehrbuch der Weltsprache Volapük für Deutschland und die deutschsprächigen Länder''. Verfaßt von Johann Schmidt, Weißkirchen am Taunus. Geprüft vom Mitglied der Weltsprache-Akademie (Kadäm Volapüka): Dr. Arie de Jong in Voorburg (Holland). Voorburg: Herausgegeben von Dr. Arie de Jong, Verwalter des Volapükfunds. ([http://filip.ouvaton.org/vp/lehrbuch/ Vödem rigädik], ma fomät nulik pro vüresod pejaföl.)
* 1938. Literat vönädik Volapüka. ''Volapükagased pro Nedänapükans'' 1938, nüm: 5, pads: 38-41. ([[oldwikisource:Literat vönädik Volapüka|Vödem rigädik.]])
* 1962. ''Erste vollständige Zeitschriften-Liste des Volapüks. Lised lölöfik balid periodagasedas volapükik.'' Weißkirchen am Taunus: namapenäd (in bukem nivera di Saarbrücken).
* 1964. ''Jenotem valemapüka Volapük.'' Püban: Volapükagased, Amsterdam-W, Potakät: 6021. Voorburg (Nedän): Drukkerij „Repko“. (Dabükot nesekidik penäda büo pipüböla in ''Volapükagased'' - [[oldwikisource:Jenotem_valemapüka_‚Volapük‛|vödem rigädik]] se ''Volapükagased''.) (Vödem Deutänapükik, 1963: „Geschichte der Universalsprache Volapük.“ Weißkirchen am Taunus: namapenäd, in bukem Sperantamuseda Bevünetik, Hofburg, A-1010 Wien - diläd ela ''Österreichische Nationalbibliothek'' ü ÖNB).